Achteruitrijden is terug — voor even
Geplaatst door Perry Snijders
Het is inmiddels decennia geleden dat Te land, ter zee en in de lucht de achteruitrijraces organiseerde. Maar nu is het achteruitrijden terug — voor even: Max Verstappen nam het op Circuit Zandvoort op tegen Yuki Tsunoda.
De achteruitrijraces waren niet specifiek voor DAF’s bedoeld. Maar omdat die voorzien waren van een Variomatic, konden ze net zo hard achteruit als vooruit. Het programma zorgde voor nieuwe populariteit voor de DAF, maar niet van het soort dat de fabrikant bedoeld had. In de tijd dat je een DAF nieuw kon kopen, kreeg de auto de naam een damesautootje te zijn — iets minder parlementair ook wel ‘truttenschudder’ genoemd. Dat lag niet aan het merk zelf; DAF liet auto’s meedoen aan allerlei rally’s, waaronder de London-Sydney Marathon, met onder meer Rob Slotemaker aan het stuur. Ook een andere autosportlegende, Gijs van Lennep, reed voor DAF; samen met zijn broer David reed hij de Rally van Monte Carlo in een DAF 44, bijvoorbeeld.
Het mocht allemaal niet baten, want in de ogen van het publiek bleef een DAF een auto voor je oma. Dat bleef onveranderd tot Volvo de boel in 1975 overnam — en zelfs daarna, want Volvo bleef de DAF 66 in licht gewijzigde vorm produceren als Volvo 66. Ook de Volvo 343, die aanvankelijk als DAF ontwikkeld was, had niet direct een jeugdig imago.
4,5 miljoen kijkers
Het programma Te land, ter zee en in de lucht bracht de DAF terug in de belangstelling. In het programma was het de bedoeling om met de meest uiteenlopende voertuigen een bepaald traject af te leggen. De programma-onderdelen hadden titels als ‘Vlieg er eens uit’, ‘Met glans van de schans’, ‘Blij dat ik glij’ en ‘Fiets ‘m d’r in’. Het was een van de bekendste en belangrijkste programma’s van de TROS; de omroep werd in 1964 opgericht en Te land, ter zee en in de lucht liep van 1971 tot 2011. Het programma werd echter pas echt spectaculair toen het achteruitrijden en de caravanrace werden geïntroduceerd. In eerste instantie gebeurde dat op Circuit Zandvoort, later kwam ook Eurocircuit Valkenswaard in beeld.
In theorie kon je met iedere auto meedoen aan het achteruitrijden. De DAF’s maakten echter de dienst uit; door hun bijzondere Variomatic-transmissie konden ze net zo hard achteruit als vooruit rijden. Vanaf het begin was het een hit: er kwamen 40 duizend bezoekers naar Zandvoort om het spektakel te zien (vooraf was gerekend op twee- tot drieduizend). Ook deelnemers waren er in overvloed: voor de tweede editie in 1979 meldden zich maar liefst 500 coureurs aan. En dan waren er ook nog 4,5 miljoen mensen die het op tv zagen!
André van Duin
Het spektakel zat niet alleen in het commentaar van André van Duin, maar ook in het enorme aantal crashes. Het werd op een gegeven moment zelfs een sport voor de deelnemers. “Ze waren er namelijk snel achter dat je, als je maar botste en meermalen over de kop sloeg, veel kans maakte om op de televisie te komen voor een interview.” Om die reden werd het achteruitrijden later verplaatst naar Valkenswaard. Op dat circuit lag de snelheid namelijk beduidend lager. Het niveau van de deelnemers verschilde nogal: sommigen waren nooit eerder op een circuit geweest, maar ook Huub Rothengatter (oud-coureur en ooit de manager van Jos Verstappen) deed er eens aan mee.
Voor de Grand Prix van Nederland heeft Red Bull de achteruitrijrace nieuw leven ingeblazen. Max Verstappen en Yuki Tsunoda namen het tegen elkaar op, uiteraard op het circuit van Zandvoort. De ongelukken bleven ditmaal uit, maar het plezier spat eraf, zowel bij Verstappen als bij Tsunoda. De auto’s zijn inmiddels klassiekers, dubbel zo oud als de coureurs zelf. De veiligheidsmaatregelen zijn dit keer beter dan destijds: de DAF’s 66 zijn voor de gelegenheid uitgerust met vierpuntsgordels en een rolkooi.
Onder de indruk
“Ik kende het fenomeen wel van YouTube, maar om het zelf te mogen beleven was heel tof,” aldus Max Verstappen, die benadrukte dat het achteruitrijden lastiger is dan je denkt. “Deze auto’s moeten achteruit ruim 120 kilometer per uur kunnen rijden, maar daar ben ik niet bij in de buurt gekomen. Harder dan 80 en je voelt hem beginnen te wiebelen.” Hoewel Verstappen eerder aan de finish kwam dan Tsunoda, neemt hij toch zijn petje af voor de AlphaTauri-coureur. “Ik was erg onder de indruk van hoe hard hij ging. Op een gegeven moment tikte hij geloof ik zelfs de 100 kilometer per uur aan!”
Beide coureurs kun je opnieuw in actie zien tijdens de Dutch Grand Prix op 2, 3 en 4 september. Het grote verschil: dan rijden ze vooruit. Niet in een DAF, maar in een Formule 1-auto.
Foto’s: Red Bull Content Pool